Ενα φράγκο τὸ ποτήρι

"Ξύπνησα με το μαρμάρινο τούτο κεφάλι στα χέρια 

που μού εξαντλεί τους αγκώνες και δεν ξέρω που να

τ΄ακουμπήσω. 

Κοιτάζω τα μάτια. 

Δὲν ἔχω ἄλλη δύναμη

τὰ χέρια μου χάνουνται καὶ μὲ πλησιάζουν
ἀκρωτηριασμένα".

Ποτέ μου δεν κοίταξα τόσο βαθιά τα μάτια, τόσο επίμονα.

Να καταλάβω, να μού μιλήσουν
για τις συμφορές του πολέμου,
τον μόχθο του γλύπτη, την κούραση εκείνων

που έφερναν το μάρμαρο από τα λατομεία,
τον πανάρχαιο κόπο των ανθρώπων,
που υφαρπάζουν σήμερα οι άχρηστοι,
ετερόφωτοι άνθρωποι,
αν πρέπει κιόλας ακόμη να αποκαλούνται έτσι

Τα χέρια μου κατεβαίνουν από ψηλά 
και πλησιάζουν προς την έρημη πόλη
Ταξιδεύουν σε νησιά του Αρχιπελάγους, 
ανήμπορα να αγκαλιάσουν τις νεκρές μάνες
με τα φασκιωμένα μωρά, που έρχονται από μακριά
γενημένα σε πολέμους και συμφορές ανείπωτες.

https://clioantiquities.wordpress.com/2015/01/03

/greek-antiquities-in-the-british-museum-london/

Αθήνα 425-400 π.Χ.

Επιτύμβιες μορφές, κρατούν κτερίσματα.
Η απόλυτη ερμηνεία των ταφικών εθίμων.
Ακατονόητη, όμως, για  όσους
δεν γνώρισαν τον πόνο του θανάτου
ή απλά δεν μπόρεσαν να αγαπήσουν 
τον άνθρωπο
Μάνες, μικρές Παναγιές, με βρέφη στην αγκαλιά,

Μάνες του μέγιστου πόνου και του βωβού πένθους,
που γιόρταζαν προχθές σε μακρινούς τάφους,
που δεν μπορείς να επισκεφθείς από την ξενιτιά.
Άλλες στην Αίγυπτο, άλλες στη Συρία,
άλλες σε περήφανα μακρινά βουνά.

http://www.namuseum.gr/object-month/2011/feb/feb11-gr.html

Πλαγγόνα από τάφο στην Τανάγρα (425-400 π.Χ.) 

Επιτύμβια στήλη στην Αθήνα (αρχές 4ου αι. π.Χ.)

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Kάθε πρωί ξυπνώ με εξαντλημένους τους αγκώνες. 

Τα λόγια του πρόσφυγα και πολυταξιδεμένου ποιητή ,
 που βρέθηκε άνθρωπος 

τόσο ιδιότροπος και τόσο παράλογος που και τα βάζει ακόμη 

και μαζί του, 

που τα βάζει και με τους πεθαμένους και τους ζωντανούς, 

με όλους τους αθώους, 

με τα παιδιά και τους πρόσφυγες.
Η απληστία για εφήμερη σε τοπικά επίπεδα δόξα
και τη μέγιστη κακία που μπορεί να σκηνοθετήσει
 και να εκτοξεύσει άνθρωπος

φησὶ δὲ Διονύσιος ὁ στωικὸς ὡς μετὰ Χαιρώνειαν 
συλληφθεὶς ἀπήχθη πρὸς Φίλιππον·
καὶ ἐρωτηθεὶς τίς εἴη, ἀπεκρίνατο, 
“κατάσκοπος τῆς σῆς ἀπληστίας
Diogenes Laertius Biogr.,
Vitae philosophorum Book 6,43, στ. 8-10

Προσωπικά δεν έχω λόγια να ερμηνεύσω

 την απληστία και την κακία που συνάντησα σ΄αυτόν τον τόπο. 

Την σκοτεινιά των ανθρώπων, 

που κλωτσούν τους πρόσφυγες και δεν δίνουν ούτε νερό. 

Θυμήθηκα πάλι τον ποιητή από το αγαπημένο μου μυθιστόρημα:

"Ἄκουσα σήμερα ἀπὸ ἕναν πρόσφυγα τοῦτο: 

Βγῆκαν κυνηγημένοι σ' ἕνα ἑλληνικὸ νησί. 

Μαγαζιά, σπίτια, πόρτες, παράθυρα, ἔκλεισαν ὅλα μονομιᾶς. Α

ὐτὸς μὲ τὴν γυναίκα του μέσα στὸ κοπάδι. 

Τὸ μωρὸ ἕξι μέρες νὰ τραφεῖ· ἔκλαιγε, χαλνοῦσε τὸν κόσμο. 

Ἡ γυναίκα παρακαλοῦσε γιὰ νερό. Τέλος από ένα σπίτι της αποκρίθηκαν: 

"'Ενα φράγκο τὸ ποτήρι".

 Κι ὁ πατέρας συνεχίζει: 

'Τί νὰ κάνω, κύρ-Στράτη, 

ἔφτυσα μέσα στὸ στόμα τοῦ παιδιοῦ μου γιὰ νὰ τὸ ξεδιψάσω'.

Την απεικονίζω και  έγχρωμη εδώ, μιάς και τα λόγια περισσεύουν να την περιγράψεις αλλιώς 

και την αποτυπώνω με λόγια του Πλούταρχου,
 μήπως και παρηγορηθώ, που την ένιωσαν κι άλλοι από την αρχαιότητα,
αφού η συλλογική μνήμη φαίνεται ότι δεν διδάσκει
 ακόμη και αυτούς που θεωρούνται γραμματιζούμενοι
και εν γένει μορφωμένοι.

Ὅθεν ἡδέως ἂν πυθοίμην, πρὸς τί γέγονεν εὔχρη-
στος ἡ κακία τοῖς ὅλοις. 
οὐ γὰρ δὴ πρὸς τὰ οὐράνια καὶ θεῖα φήσει. 
γελοῖον γὰρ εἰ, μὴ γενομένης ἐν ἀνθρώποιςμηδ' οὔσης κακίας καὶ ἀπληστίας καὶ ψευδολογίας μηδ' ἀλλήλους
ἡμῶν ἀγόντων καὶ φερόντων καὶ συκοφαντούν-
των καὶ φονευόντων, οὐκ ἂν ἐβάδιζεν ὁ ἥλιος τὴν τεταγμέ-
νην πορείαν οὐδ' ἂν ὥραις ἐχρῆτο καὶ περιόδοις καιρῶν 
ὁ κόσμος οὐδ' ἡ γῆ τὴν μέσην χώραν ἔχουσα τοῦ παντὸς
 ἀρχὰς πνευμάτων ἐνεδίδου καὶ ὄμβρων. 
ἀπολείπεται τοί-νυν πρὸς ἡμᾶς καὶ τὰ ἡμέτερα τὴν κακίαν 
εὐχρήστως γεγονέναι· καὶ τοῦτ' ἴσως οἱ ἄνδρες λέγουσιν. 
ἆρ' οὖν ὑγιαίνομεν μᾶλλον κακοὶ ὄντες,
ἤ τι δὴ μᾶλλον εὐποροῦμεν τῶν ἀναγκαίων; 
πρὸς δὲ κάλλος ἡμῖν ἢ πρὸς ἰσχὺν εὔχρη-
στος ἡ κακία γέγονεν; οὔ φασιν
.[Plutarchus Biogr. Phil. De communibus notitiis adversus Stoicos, 1066.B.5- C.5].

Οι γυναίκες της Συρίας

Όχι, δεν περιμένουν πια στο παράθυρο οι Γυναίκες του  Αrslan Tash της Συρίας. 

Είναι καιρός τώρα που δεν στέκεται στο ανοικτό παράθυρο η μαυροφορεμένη Ρασμία, με ξεριζωμένη την καρδιά δεν περιμένει πια τα παιδιά της, που  

"κοιμήθηκαν" ματωμένα παίζοντας κρυφτό σ΄ένα δρομάκι της πόλης Χομς

Σκεπασμένα με καλύπτρες τα μαλλιά τους, πάει καιρός που μένουν άλουστα κι αχτένιστα εδώ στην προσφυγιά.  Περπάτησαν χιλιόμετρα σε αφιλόξενους τόπους και περνώντας την επικίνδυνη θάλασσα που δεν ενώνει τους ανθρώπους αλλά τους χωρίζει, έφθασαν στο αφιλόξενο νησί  όπου αγνοούν τους πολιτισμούς της Ανατολής και τους ανθρώπους.  Αλλόκοτοι οι κάτοικοι αυτού του τόπου,  χοντροκομμένοι, αδιάφοροι, αγνοούν πεισματικά την ιστορία τους, τους πολέμους, τους σεισμούς, την πείνα, τους ξεριζωμούς των παπούδων τους  και βλέπουν ακόμη και το δικό τους πολιτισμό  σαν ένα φτηνό σκηνικό  για τα μίζερα καλοκαίρια τους, εν μέσω καύσωνος.  

Η γιαγιά της μικρής Φάντια δεν θα της ξαναπεί τα παραμύθια. Την αποχαιρέτησε ένα βράδυ μέσα στην σκόνη του πολέμου, χωρίς δάκρυα. Η Αίν, η μονάκριβη κόρη της Χάλα, μικρή Παναγιά με το μωρό στην αγκαλιά, ονειρεύτηκε απόψε το σπίτι με το μοναχικό παράθυρο, γκρεμισμένο με τη μάνα της, θολή φιγούρα,  να την βλέπει να φεύγει για πάντα στη ξενητιά. 

Τα σπίτια που είχαν τους τα γκρέμισαν. Τα σχολεία που είχαν τους τα έκλεισαν.  Τέσσερα χρόνια έχει να πάει στο σχολείο ο ενδεκάχρονος Μουνίρ. Τυχερός, ωστόσο, έφθασε εδώ με τους γονείς του, σωστό αγρίμι από τις εικόνες του θανάτου που έζησε στην πόλη του, αναζητώντας νέα πατρίδα ειρηνική, με ψωμί, παιδεία και ελευθερία. Απόψε παίζει στο λιμάνι βόλους με τον δεκατριάχρονο Κεμάλ που έχασε τον πατέρα του στον πόλεμο. Χαμογελούν για πρώτη φορά,  για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια, γιατί ονειρεύονται μια θάλασσα να φθάνει ως την σκάλα, ζουν με ό, τι   περίσσεψε από ένα σκάρτο ποιήμα.. γιατί το μόνο που ονειρεύονται είναι πώς φεύγουν για ταξίδια... πώς μπαίνουν μέσα σε παλιές φωτογραφίες...


صورة من سطح الثانوية باتجاه شارع البرازيل وساحة الأمويين ومسار نهر بردى ، ويبدو مكان فندق الفورسيزن الذي كان حديقة عامة، بما يسمح برؤية الثا


Aleppo, Syria, 1937. http://www.timesofisrael.com/our-man-in-beirut-the-remarkable-story-of-isaac-shushan/

Good night Munir... good night good women without windows... "Good night Kemal, this world will never change."

Καληνύχτα  

ليلة سعيدة